Milyonlar bunu bekliyordu! EYT’liler için 3’lü maaş hesabı
Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) ile ilgili çalışmalar devam ederken maaş hesaplaması da gündeme geldi. EYT'liler için 3 ayrı hesap masaya yatırılacakken, milyonlara rehber olacak en çok merak edilen sorularda yanıt buldu. EYT yasasının çıkmasıyla birlikte tüm 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olarak çalışmaya başlayanların aynı anda emekli olmaları diye bir şey söz konusu olmayacak. Bu konuda bir çalışma grubu kurulurken düzenlemenin yıl sonuna kadar tamamlanması da bekleniyor.
2022 yılının ikinci yarısıyla beraber hızlanan Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) için yapılan çalışmaların sonucunu merakla bekliyor. 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olmuş prim ve yıl şartını tamamlamış ancak yaş şartı dolayısıyla emekli olamamış sigortalılar için bir çözüm aranıyor.
Bu konuda bir çalışma grubu kurulurken düzenlemenin yıl sonuna kadar tamamlanması da bekleniyor. EYT'lilerin nasıl emekli edilecekleri ile ilgili değişik formüller üzerinde duruluyor. Sabah'tan Faruk Erden, konuya ilişkin ayrıntıları aktardı.
ÖNCE KİMLERİN EYT'Lİ OLDUĞU ÇIKARTILACAK
Öncelikle kapsam belirlenerek kimlerin hak sahibi olduğu ortaya çıkartılacak. Daha sonra da hak sahiplerinin hangi şartlarda emekli olacakları ortaya konulacak.
8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olmasına rağmen henüz primi eksik olanlar, yılını tamamlamamış olanlar ve farklı kurumlarda çalışmaları bulunanlar açısından da yeni değerlendirmeler yapmak gerekiyor.
Dolayısıyla EYT yasasının çıkmasıyla birlikte tüm 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olarak çalışmaya başlayanların aynı anda emekli olmaları diye bir şey söz konusu olmayacak.
Bu yüzden de kapsam belirlenmesi, daha doğrusu kimlerin EYT olduğunun tarifinin yapılması önem kazanıyor.
EYT'LİLERİN MAAŞ HESAPLARI ÜÇ AYRI DÖNEM OLARAK YAPILIYOR
EYT kapsam ve emeklilik şartları bir yandan belirlenirken emeklilik olduğunda maaş hesabının nasıl olacağı da merak ediliyor.
8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanların yani EYT'lilerin maaş hesapları üç ayrı dönem olarak yapılıyor.
İlk dönem olarak 1999'a kadar olan süreye bakılıyor. Burada aylık bağlama oranları yüksek olarak uygulanıyor ancak güncelleme katsayısı dışında başka katkı olmuyor.
999 ile 2008 arasında yapılan ikinci dönemde ise aylık bağlama oranları düşse de büyüme oranı güncellemede kullanılıyor 2008 sonrası dönem ise ayrı olarak hesaplanıyor.
Burada da büyüme hızının yüzde 30'u alınırken bir önceki yılın enflasyon oranı da maaş hesaplamasında ve güncelleme de kullanılıyor.
Bu üç dönem için hesaplanan maaşlar toplanarak emeklinin alacağı ücret ortaya çıkartılıyor.
Her üç dönemde de farklı aylık bağlama oranları ve güncelleme katsayıları kullanılıyor. EYT'liler için de emeklilik tarihleri belli olduğunda bu üç dönem için hesaplama yapılacak.
SGK'YA BİLDİRİLEN PRİME ESAS KAZANÇ ÖNEM KAZANIYOR
Emekli maaşını belirlerken ilk olarak kazançlara bakılıyor. Yani sigortalının çalışırken aldığı brüt maaş daha doğrusu SGK'ya bildirilen prime esas kazancı burada önem kazanıyor.
Asgari ücretten gösterilip maaşın kalan kısmını elden alanlar için emekli maaşı da düşük oluyor.
Çünkü gerçek maaşları gizlendiği için hesaplama asgari ücret üzerinden yapılıyor. Bu yüzden emekli maaşını artırmak için çalışırken primlerin yüksekten yatırılması önem kazanıyor.